Brazylia, będąca drugim na świecie największym konsumentem kokainy, zawsze stanowiła ważny punkt w globalnym dyskursie na temat narkotyków i uzależnienia. W ostatnich dniach, naukowcy z tego kraju ogłosili przełomowy rozwój w terapii uzależnienia od kokainy oraz jej silnego pochodnego, cracku, prezentując szczepionkę, która może być innowacyjnym narzędziem w walce z tymi trudnymi problemami.

Projekt o nazwie "Calixcoca" stanowi przedmiot badań w Federalnym Uniwersytecie w Minas Gerais pod kierownictwem psychiatry Frederico Garcii. Testowana szczepionka, która wykazała obiecujące rezultaty w badaniach na zwierzętach, wyzwala odpowiedź immunologiczną, która blokuje dostęp kokainy i cracku do mózgu. Takie podejście, zgodnie z nadziejami naukowców, może pomóc użytkownikom przerwać cykl uzależnienia, pozbawiając ich doświadczenia euforii związanej z przyjmowaniem tych narkotyków.

Jeśli szczepionka otrzyma zgodę regulatorów, będzie to pierwszy przypadek leczenia uzależnienia od kokainy za pomocą szczepionki, jak zaznaczył Garcia. Ten przełomowy projekt zdobył główną nagrodę w wysokości 500 000 euro na Euro Health Innovation awards w kategorii medycyny latynoamerykańskiej, sponsorowanym przez firmę farmaceutyczną Eurofarma.

Mechanizm działania szczepionki opiera się na wyzwoleniu odpowiedzi immunologicznej u pacjentów, co prowadzi do produkcji przeciwciał, które wiążą się z cząsteczkami kokainy w krwiobiegu. Proces ten sprawia, że cząsteczki stają się zbyt duże, by przeniknąć do systemu mezolimbicznego mózgu, zwanego "centrum nagrody", gdzie narkotyk normalnie stymuluje wysokie poziomy dopaminy wywołującej uczucie przyjemności.

Choć podobne badania zostały przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych, które są największym konsumentem kokainy na świecie według Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości, to jednak z różnych powodów, w tym niewystarczających rezultatów w badaniach klinicznych, te próby utknęły w martwym punkcie. Garcia zaznacza, że Calixcoca do tej pory wykazała skuteczność w testach na zwierzętach, wywołując znaczne poziomy przeciwciał przeciwko kokainie i wykazując niewiele skutków ubocznych. Szczepionka okazała się również skuteczna w ochronie płodów szczurów przed kokainą, co sugeruje, że może być używana u ludzi do ochrony nienarodzonych dzieci uzależnionych matek.

Calixcoca jest teraz na ostatnim etapie badań przed wprowadzeniem do badań klinicznych na ludziach. Garcia wyraża nadzieję, że szczepionka ta może zrewolucjonizować leczenie uzależnień. Obecnie nie ma konkretnego zarejestrowanego leczenia uzależnienia od kokainy i cracku. Standardowym podejściem jest połączenie terapii psychologicznej, wsparcia społecznego oraz rehabilitacji, gdy jest to konieczne.

Szczepionka Calixcoca mogłaby dodać ważne narzędzie do tego reżimu, pomagając pacjentom w krytycznych etapach powrotu do zdrowia, na przykład po wyjściu z rehabilitacji. Co więcej, szczepionka została opracowana przy użyciu związków chemicznych zaprojektowanych w laboratorium, a nie składników biologicznych, co oznacza, że będzie tańsza w produkcji niż wiele innych szczepionek i nie będzie musiała być przechowywana w niskich temperaturach.

Jednak, jak podkreśla Garcia, nie będzie to "panaceum", które można podać każdemu. Dokładna grupa docelowa zostanie określona w zależności od wyników badań klinicznych, ale teoretycznie ma to być grupa osób odzyskujących trzeźwość, "które zerwały z (kokainą) i chcą pozostać w ten sposób". Celem jest zmiana smutnej statystyki, zgodnie z danymi Amerykańskiego Narodowego Instytutu nadużywania narkotyków, jeden na czterech regularnych użytkowników kokainy staje się uzależniony, a zaledwie jeden na czterech uzależnionych udaje się wyjść z nałogu po pięciu latach leczenia.