Od końca XIX wieku powszechnie uważano, że do rozwoju zaawansowanych zdolności poznawczych niezbędny jest duży mózg oraz dobrze rozwinięta kora mózgowa, charakterystyczna dla ssaków. Jednak najnowsze badania naukowe podważają te utarte przekonania, pokazując, że ptaki są równie inteligentne jak szympansy, mimo że mają znacznie mniejsze mózgi.

Artykuł opublikowany w prestiżowym czasopiśmie "Trends in Cognitive Science" zwraca uwagę na wyjątkowe umiejętności niektórych gatunków ptaków, takich jak papugi czy kruki. Okazuje się, że ptaki te potrafią planować swoje działania, opracowywać złożone strategie i nawet rozpoznawać się w lustrze - zdolności, które do tej pory przypisywano jedynie naczelnym. Te niezwykłe kompetencje stawiają ptaki na równi z najbardziej inteligentnymi ssakami.

Zespół naukowców w składzie doktor Roland Pusch oraz profesorowie Onur Güntürkün i Jonas Rose doszedł do wniosku, że ptasie mózgi są znacznie bardziej złożone, niż dotychczas sądzono. Badacze wskazują na cztery kluczowe innowacje ewolucyjne, które pozwoliły ptakom osiągnąć tak wysoki poziom inteligencji.

Po pierwsze, okazuje się, że mózgi ptaków zawierają znacznie więcej komórek nerwowych, niż wcześniej przypuszczano. Po drugie, posiadają one wyspecjalizowaną strukturę podobną do kory przedczołowej ssaków, która odgrywa kluczową rolę w procesach abstrakcyjnego myślenia i planowania. Ponadto, ptaki wykorzystują neuroprzekaźnik dopaminę do przekazywania informacji o jakości podejmowanych decyzji do układu przedczołowego, co pomaga im efektywnie dostosowywać swoje zachowanie do zmieniających się warunków. 

Wreszcie, badania wykazały, że ptaki rozwinęły rozbudowaną pamięć roboczą, pozwalającą im jednocześnie zapamiętywać i przetwarzać ogromne ilości informacji - cecha, która do tej pory była uważana za domenę ssaków. Te odkrycia kwestionują utrwalone w nauce przekonania na temat zależności między rozmiarem mózgu a poziomem inteligencji. Okazuje się, że ptasie mózgi, pomimo swojej stosunkowo niewielkiej objętości, są w stanie wygenerować niezwykłe zdolności poznawcze, dorównujące czy wręcz przewyższające te, którymi wykazują się nawet najbardziej inteligentne ssaki.

Badania te stanowią ważny krok w zrozumieniu ewolucyjnych mechanizmów, które umożliwiły ptakom osiągnięcie tak wysokiego poziomu inteligencji. Rzucają one nowe światło na nasze postrzeganie zdolności poznawczych w królestwie zwierząt, podważając utarte stereotypy i otwierając drogę do dalszych, pogłębionych badań w tej fascynującej dziedzinie.