Mątwy rozmawiają gestami? naukowcy odkrywają „machanie” mackami jako nowy język podwodny

Mątwy słyną z hipnotyzujących barw i zmiennych wzorów na skórze, lecz najnowsze badania sugerują, że ich arsenał sygnałów jest jeszcze bogatszy. Zespół kierowany przez Sophie Cohen‑Bodénès i Petera Neriego opisał w preprincie na bioRxiv cztery powtarzalne „znaki falowe” wykonywane przednimi ramionami przez mątwę pospolitą (Sepia officinalis) i mątwę karłowatą (S. bandensis).

Dotąd komunikację tych głowonogów kojarzono głównie z błyskawicznymi zmianami koloru, maskowaniem się czy efektownym wyrzutem atramentu podczas godów lub konfrontacji. Obserwacje wskazują jednak, że ruch ramion może pełnić równie istotną rolę — samce potrafią „nadąć się” i rozcapierzyć macki, aby odstraszyć rywali.

Nowe eksperymenty wykazały, że mątwy wykonują cztery charakterystyczne gesty: „up” (ramiona w górę), „side” (z boku), „roll” (zwinięcie pod głową) i „crown” (układ w kształcie korony). Nagrania tych sekwencji odtwarzano następnie na ekranach w akwarium. Zwierzęta ustawiały się naprzeciw filmu i zaczynały machać w ten sam sposób — choć reagowały znacznie słabiej, gdy wideo było obrócone do góry nogami, co sugeruje, że kolejność ruchów ma znaczenie.

Gestom towarzyszą subtelne fale drgań w wodzie. Badacze zarejestrowali sygnał hydrofonem i odtwarzali oryginalny zapis oraz wersje odwrócone i pomieszane. Mątwy reagowały wyłącznie na niezmieniony wzorzec, nawet gdy widok zasłaniała skała, co wskazuje, że zwierzęta mogą „słyszeć” się nawzajem dzięki falom wibracyjnym, gdy kontakt wzrokowy jest niemożliwy.

Choć wyniki mocno wspierają hipotezę o wielomodowej komunikacji — łączącej sygnały wizualne i mechaniczne — autorzy studium podkreślają, że nie wiemy jeszcze, co dokładnie oznaczają poszczególne gesty. Biolog Trevor Wardill z University of Minnesota zauważa, że dopiero połączenie obserwacji nadawczo‑odbiorczych z szerszym kontekstem społecznym pozwoli przesądzić, czy faktycznie mamy do czynienia z „językiem” mątw.

Przyszłe prace obejmą analizę nagrań maszynowym uczeniem oraz konstrukcję robotycznej „mątwy”, która mogłaby odtwarzać wzorce falowe i testować reakcje żywych osobników. Jeśli badaczom uda się rozszyfrować słownik ramion, zyskamy nie tylko fascynujący wgląd w świat głowonogów, lecz także nowe inspiracje dla komunikacji podwodnych robotów.