Lemury odkryły tajemnicę długowieczności

Amerykańscy naukowcy z Duke University i University of California w San Francisco odkryli, że gruboogoniaste lemury karłowate, żyjące na Madagaskarze, potrafią czasowo odwrócić proces starzenia się komórek. Dzieje się tak na skutek wydłużania się telomerów – ochronnych nasadek na końcach chromosomów, które zazwyczaj skracają się wraz z wiekiem. Badanie opublikowano w czasopiśmie naukowym Biology Letters.

Telomery to końcowe odcinki chromosomów, które chronią DNA przed uszkodzeniem. Z każdym podziałem komórki telomery ulegają skróceniu, co prowadzi do starzenia się komórek i utraty ich funkcjonalności. Skracanie się telomerów wiąże się z czynnikami takimi jak stres, siedzący tryb życia i brak snu.

Podczas corocznej hibernacji, która trwa do siedmiu miesięcy, lemury zapadają w stan zawieszenia. Ich metabolizm zwalnia, tętno spada do ośmiu uderzeń na minutę, a oddech staje się płytki. W tym okresie telomery lemurów nie tylko nie ulegają skróceniu, ale wręcz wydłużają się, co tymczasowo przywraca komórkom młodszy stan.

Wyniki były odwrotne od oczekiwanych. Myśleliśmy, że coś jest nie tak z danymi, ale powtórne analizy potwierdziły wydłużenie telomerów – powiedziała Marina Blanco, główna autorka badania.

Naukowcy obserwowali 15 lemurów w Duke Lemur Research Center, symulując warunki zimowe. Jedna grupa zwierząt zapadła w sen zimowy, podczas gdy druga pozostawała aktywna. U lemurów znajdujących się w głębokim letargu telomery wydłużyły się, natomiast u osobników aktywnych ich długość pozostała stabilna.

Wydłużanie telomerów może być mechanizmem chroniącym komórki przed uszkodzeniami wywołanymi stresującymi przejściami między hibernacją a czuwaniem. Proces ten pomaga lemurom żyć dłużej: ich długość życia sięga 30 lat, czyli dwa razy dłużej niż innych naczelnych podobnej wielkości.

Podobne procesy obserwowano u osób, które przeżyły ekstremalne warunki, na przykład dłuższy pobyt w kosmosie lub pod wodą. Zrozumienie mechanizmów wydłużania się telomerów u lemurów może pomóc w opracowaniu metod zapobiegania chorobom związanym z wiekiem i spowolnieniu procesu starzenia się u ludzi.